سرگذشت ساز سنتور
سرگذشت ساز سنتوریکی دیگر از ساز های سنتی ایرانی ساز سنتور میباشد. که به واسطه ی صدای زیبایش افراد زیادی را به خود جلب میکند.
صدایی بسیار دلنشینی دارد که سسب میشود هر سنی یا هر جنسیتی را به خود مجذوب کند.
این ساز در ایران دارای قدمت زیادی است اما به دلیل اینکه از ایران به کشور های دیگر رفته است؛
سبب شده است به نام دیگری شناخته شود مثلا در کشور چین چین «یان-کین»، در اروپای شرقی «دالسی مر»،
در انگلستان «باترفلای»، در آلمان و اتریش «مک پر»، در هند «سنتور»، در کامبوج «فی» و در امریکا «زیتر» مینامند.
که این سام ها دارای شباهت و تفاوت های زیادی است.
میتوانید ساز کاخن را با قیمت باورنکردی از سایت ما خریداری کنید همین الان روی کلمه ساز کاخن کلیک کنید.
تاریخچه سنتور
از دوزه های آشوری و بابلی تصاویر و حکاکی هایی به جای مانده است که نشان دهنده این است؛
که افراد سازی به شکل ذوزنقه را به گردن خود به وسیله یک طناب اویخته اند و با آن مینوازند.
هنوز هم مشخص نشده است که این ساز در کدام کشور استفاده میشده است اما به دلیل
وجود شواهد حاکی از این است که ایرانیان قبل از اسلام با این ساز آشنا بودند و به این ساز کونار میگفتند.
شخصی به نام عبدالقادر مراغه ای بعد از اسلام سازی را با نام «ساز» یا «طوفان» که خیل شبیه به ساز سنتور است را معرفی کرد.
تفاوت اصلی این ساز و با سنتور این بود که ، بستن یک سیم برای هر صدا و کوک نمودن آن با جابه جایی خرکها بود.
امروزه یان-کین که همان سنتور است اما با نام چینی ، به عنوان ساز ملی چینی شناخته میشود.
شواهدی وجود دارد مثل دست نوشته های سلسله امپراطوری مین گفته شده است؛
رففت و آمد های زیاد چین با خاورمیانه سبب ای شده است که این ساز از طریق دریای فارس به چین انتقال پیدا کرد است.
ابتدا این ساز در استان های ساحلی کانتون نواخته میشد سپس به سراسر چین راه پیدا کرده است.
شاید هم سنتور یک ساز یهودی باشد زیراکه یکی از دانشمندان ترکیه ای به نام رئوف یکتا بیگ
در دایره المعارف خود نوشته است که سنتور از آلات قدیم یهودیان است.
حتی در دایزه المعارف موسیقی لاروس نیز این موضوع وجود دارد که سنتور سازی بوده است که یهودیان به آن علاقه داشتند.
سنتور قبل از دوره قرون وسطی به اروپا را پیدا کرد و سبب شد افراد زیادی را به خودش مجذوب کند.
مسیحیان اروپایی که به موسیقی وافری علاقه زیادی داشتند به تکمیل این نوع ساز پرداختند،
و ساز هایی مثل پیانو که سلطان ساز هاست از آن به وجود آمد.
میتوانید ساز کاخن را با قیمت باورنکردی از سایت ما خریداری کنید همین الان روی کلمه ساز کاخن کلیک کنید.
اجزای تشکیل دهنده ساز سنتور
سرگذشت ساز سنتور ، سنتور از ساز های زهی – ضربه ای است که دارای شکل منظم و هندسی دارد.
این ساز ساخته شده از یک جعبه تشدید صدا به شکل ذوزنقه است.
که بلندترین ضلع موازی آن نزدیک به نوازنده و دو ضلع با طول برابر،
دو ضلع موازی را به شکل مورب قطع می کنند.
بلندترین ضلع در ساز سنتور 90 سانتی متر است و کوچکترین ان هم نیز 35 سانتی متر است؛
اضلاع مورب هم کناری هم 38 سانتی متر است.
جعبه ساز سنتور 8 الی 10 سانتی متر ارتفاع دارد که سطوح جعبه این ساز از چوب گردو فراهم شده است.
دوحفره به صورت گل مانند روی ساز سنتور وجود دارد که نقش زیادی در زیبایی و صدای ساز دارد.
که سبب نرمی ، لطافت و شفاف بودن صدای سنتور است.
میتوان گفت سنتور از گسترده ترین ساز های ایرانی است که محدوده صدایی آن بیش از 4 اکتاو است.
سنتور دارای صوتی شفاف و بلورین است و قابلیت تکنوازی و همنوازی از ویژگی برتر آن است.
دو ردبف پایه های چوبی که به نام خرک میباشد برروی سطح فوقانی سنتور وجود دارد.
میتوانید ساز کاخن را با قیمت باورنکردی از سایت ما خریداری کنید همین الان روی کلمه ساز کاخن کلیک کنید.
اجزای تشکیل دهنده ساز سنتور
خرک های سمت راست به کناره راست ساز نزدیک هستند و خرک های سمت چپ با کناره چپ اندکی فاصله دارند.
پشت خرک به فاصله ی بین هر خرک ردیف چپ تا کناره چپ ساز را میگویند.
9 خرک در هر ردیف وجود دارد که سبب میشود فضای سنتور به 4 قسمت تقسیم شود.
هر قسمت با توجه به جنس سیم های گذرنده از روی این خرک ها، وظیفه تولید دامنه معینی از صداها با بسامد معین را دارد.
کوک کردن سنتور های امروزی کمی دشوار تر است زیرا که در سنتور های امروزی چهاررشته سیم از روی هر خرک عبوره کرده اند.
که حتما باید یک صدا کوک شوند و حتی در نمناک اشاره شده چنانچه یکی از این چهار سیم روی یک خرک صدایش با بقیه تفاوت اندکی داشته باشد؛
صدای آن نت کاملاً اشتباه می شود . (سرگذشت ساز سنتور)
هر سیم در سطح جانبی سنتور به گیره ای به اسم گوشی پیچیده شده است.
این گیره به واسطه چکش یا کلید سنتور قابلیت چرخش دارد.
و سبب میشود طو سیم تغییر کند و بسامد آن هم نیز تغییر یابد.
در طرف دیگر نیز هر سیم توسط یک قلاب به زائده ای به نام «سیم گیر» متصل می شود.
سیم های سنتور دو دسته اند :
سیم های زرد رنگ که از آلیاژ برنج تشکیل شده اند و سبب تولید صداهای بم میشوند.
که محل این سیم ها روی خرک های ردیف راست میباشد که به تناوب وجود دارد.
سیم های سیفدی از آلیاژ نیکل ساخته شده است و برای تولید صداهای زیر مورد استفاده قرار میگیرد.
سال ها پیش که سیم وجود نداشت از روده گوسفند به جای سیم استفاده میکردند.
نوازندگی سنتور به وسیله دو چوب نازک که به نام های مضراب یا زخمه معروف است صورت میگرد.
این چوبها یک واسط میان دست و سیم های سنتور هستند و نوازنده به وسیله آنها سنتور می نوازد.
از 4 قسمت مهم تشکیل دهنده مضراب این است که :
- سر مضراب
- ساقه
- حلقه
- دم
قرار گیری انگشت شما داخل حلقه مضراب دارای قاعده معینی است و نوازنده با حرکت چرخشی مچ و با ستفاده از سر مضراب برروی سیم ضربه میزنند.
در گذشته مضراب ها بدون نمد بودند اما امروزه به مضراب ها نمد می چسبانند تا صدای سنتور لطیف تر گردد.
میتوانید ساز کاخن را با قیمت باورنکردی از سایت ما خریداری کنید همین الان روی کلمه ساز کاخن کلیک کنید.
انواع ساز سنتور در ایران
در ایران سنتور های متفاوتی وجود دارد که از لحاظ ساختاری کاربرد های گوناگونی دارد که میتوان به سنتور های 10 و 11و 12 خرک ،
سنتور لا کوک ، سنتور سی کوک (که ابعاد آن از سنتور لا کوک کمتر است)، سنتور باس، سنتور باریتون، سنتور کروماتیک و سنتور کروماتیک بم
اشاره کرد اما رایج ترین نوع سنتور در ایران سل کوک 9 خرک نامیده شده میشود. که دارای 72 سیم است.
سنتور لاکوک صدای ریزتری نسبت به سنتور رایج سل کوک دارد که از آن بیشت رد بداهه نوازی استفاده شده است.