همه چیز درباره ویولن
همه چیز درباره ویولن اولین چیزی که باید در مورد ساز ویولن بدانید این است که این ساز شامل سه ساز دیگه میباشد به نام های ویولن ، ویولا و ویولنسل است.
این ساز ها در مناطق زیر و میانی صدای بم میدهند.
ساز کنترباس جز این خانواده نمیباشد و جزئی از خانواده ویولن است.
ساز ویولن
ساز زهی آرشه ای است. کوچکترین عضو ساز خانواده ویولن است.
معمولا ساز ویولن را روی شانه چپ میگذارند و با آرشه ای که در دست راست قرار میگیرد نواختن را آغاز میکنند.
سیم های ویولن از زیرترین و بم ترین آنها کوک میشوند و عبارت اند از :
- می سیم اول
- لا سیم دوم
- ر سیم سوم
- سل سیم چهارم
بنابراین اصوات سیم‌های مجاور نسبت به‌یکدیگر فاصله ژنج درست را تشکیل میدهند.
صدای ویولن میتواند فواصل کروماتیک غربی و فواصل کروماتیک ایرانی حاصل کند.
نام عربی این ساز کمان است.
نوازندگی ویولون
نقش این ساز در صورت های مختلف از جمله در ارکست یا فردی یا جمعی پر اهمیت میباشد. که لقب این ساز شاه سازها میگویند.
وجه جهانی این ساز را زمانی میشود فهمید که سازگاری کامل را با دیگر فرهنگ ها دارد.
این ساز دارای هیچ تکیه گاه و محل ثابتی نیست.
نوازنده هم تکیه گاه خودش نقاطی است که پایش را روی زمین میگذارد.
دست های نوازنده حتما بهتر است دارای حلت فنری باشد؛
همیشه در سطح شانه یا در حدود آن سطح به کار گرفته شوند.
تاریخچه ساز ویولن
ویولن یک ساز ظریف و فرنگی است و طبق نمونه‌های که ساخته میشود .
۵۸ قطعه مختلف که به طرز دقیقی با هم جور شده‌اند و وزن آن در حدود ۴۰۰ گرم می باشد.
ابتدا توسط سازنده ایتالیایی گاسپارو برتولونی اختراع شده است.
تا کنون کسی در جهان پیدا نشده که نه تنها بتواند هنر او را تکمیل نماید بلکه قادر نبوده ویولنی بسازد.
از حیث زیبایی و صوت بتواند با ویولن‌های آنتونیو استرادیواریوس برابری نماید.
جلا و ظاهر خوش ویولن استرادیواریوس چیزی در حد کیفیت خورشید که روی پوست ابریشمی تابیده باشد است.
هم چنین نرمی و لطافت خاص و منحصر به فرد یا می‌توان گفت پختگی.
یکی از کارهای استرادیواریوس ایجاد ویولن کنسرت است که با طنین نیرومند خود در کنسرتها مقام ارجمند دارد.
موسیقی بیشتر از این لحاظ مدیون استرادیواریوس می باشد.
تاکنون بیش از سه سده از اختراع اولین نمونه ویولن توسط گاسپارو برتولونی میگذرد.
این مدت با وجودی که کشفیات جدیدی در علوم فیزیک و شیمی نموده‌اند نه تنها نتوانسته‌اند در ساختمان ویولن تغییری بدهند.
بلکه از رموز کار سازندگان قدیم نیز چیزی درک نکرده اند.
ظهور ویولن
عده کثیری از تاریخ نویسان موسیقی منشا آن چیزی را که ما امروزه به نام ویولن می شناسیم از ایتالیا، در سالهای ۱۴۹۶ تا ۱۵۰۵ میدانند.
تا سالها پس از ساخت این ساز، از آن تنها برای همراهی سایر سازها استفاده میشد،
چرا که موسیقیدانها به ضعف رنگ آمیزی موسیقی توسط سازهای بادی پی برده بودند و نیاز به سازی با رنگ صدای جدیدتر داشتند.
اواسط قرن ۱۷ بود که ویولن بعنوان یک ساز solo مطرح شد،
البته این ساز ابتدا فقط در محافل رسمی و اشرافی نواخته میشد اما بتدریج به پای به محافل طبقه متوسط و عادی نیز گذاشت.
روایت های دیگری نیز راجع به این ساز وجود دارد.
اگر به زمانهای قدیم بازگردیم در سرزمینهای اسلامی اعراب، سازی بوده بنام Rebab که تنها یک سیم داشته است.
جالب هست که بدانید خیلی زود ایرانیها و ترک ها این ساز را برای خود بومی کردند.
سبک ها و روشهای مخصوص به خود برای کوک کردن و نواختن آن ابداع کردند.
قطعات ویولون
خرک (در جلو)، گریف (جسم سیاه‌رنگ در عقب) و سیم‌های ویولون
قسمت‌های ساز ویولن عبارت‌اند از:
آرشه: یا کمان ترکه‌ای چوبی است که رشته‌های موی دم اسب در طول آن کشیده شده و به دو سر آن ثابت شده است.
تنه: جعبه‌ای که ما بین طبله (تخته روئی)، زیره (تخته زیرین) و جدارهای طرفی محصور شده است.
در روی طبله سیم‌ها، چوب آبنوس تکیه گاه سیم‌ها، خرک، سیم‌گیر و دو شکاف قرینه به شکل f قرار دارد.
دسته یا گردن: در واقع دنباله چوب آبنوس تکیه سیم هاست که محل انگشت گذاری نوازنده در قسمت بالای آن قرار دارد.
نوازنده ویولن قادر است در تمام طول چوب آبنوس انگشت گذاری کند.
انتهای دسته به جعبه کوچکی ختم میشود که سیم‌ها در درون آن به دور گوشی‌های کوک پیچیده میشوند.
خرک: بین سیم‌ها و طبله ویولن قرار گرفته و فشار سیم‌ها آن را عمودی نگه‌می‌دارد.
نقش خرک آن است که ارتعاش سیم‌ها را به طبله و به جعبه ویولن منتقل کند.
و نیز در داخل جعبه میله‌ای چوبی تقریباً زیر خرک، اندکی بلندتر از جدار طرفی قرار داده شده که شکل گرده ماهی، طبله و زیره را حفظ کند.
گریف: از آبنوس ساخته شده و در طول گردن ویولن چسبیده است و تا میانهٔ جعبهٔ ساز ادامه دارد.
گریف جایی است که نوازنده با انگشت خود سیم را به آن می‌چسباند و به این ترتیب طول سیم را کوتاه می‌کند و نت‌های مختلف را می‌نوازد.
قطعات ویولون
سیم گیر: از آبنوس ساخته شده و در فاصله اندکی از خرک تا آخر تنه ویولن کشیده شده است.
با زهی از جنس روده یا پلاستیک به دکمه‌ای که در قسمت پائین جدار تعبیه شده بند میشود.
سیم‌ها: سیم‌ها از جعبه کوچک سر ساز آغاز شده در طول چوب آبنوس تکیه‌گاه سیم‌ها ادامه یافته، از روی خرک عبور کرده و در سیم‌گیر مهار میشوند.
سیم‌های ویولن قبلا از روده گوسفند (زه) ساخته میشد.
امروزه در سیم‌های بم‌تر، روی روده سیم فلزی نازکی می‌‌پیچند و در سیم‌های زیرتر از مفتول فلزی تنها استفاده میشود.
نقش این ساز چه در ارکستر بزرگ، به طور جمعی و چه در ارکستر مجلسی و انفرادی آنقدر پر اهمیت است که آن را «شاه سازها» گفته‌اند.
در یک پارتیتور موسیقی ارکستری، ویولن‌ها از تمام سازهای دیگر کمتر سکوت دارند.
نخستین سازندگان معروف ویولن درایتالیا پیدا شدند.همه چیز درباره ویولن
گاسپارو داسالو نخستین ویولن حقیقی را ساخت، اما معروفترین ویولن‌ها در شهر کرمونا ساخته شدند.
آندره اماتی و فرزندش نیکولا اماتی و شاگردش آنتونیو استرادیواریوس، بهترین ویولن‌های دنیا را تاکنون ساخته اند.
حقایق شنیدنی ویولن
1- سرعتی ترین نوازنده ویولن جهان که رکورد دیوید گارت را زده است یک ویولونیست انگلیسی به نام بن لی است
توانسته قطعه Bumblebee رابا سرعت ۱۵ نت در ثانیه بنوازد.دیوید گارت این قطعه را با ۱۳ نت در ثانیه نواخته بود.
2- بر اساس تحقیقاتی که سطوح مختلف پردازش شناختی را اندازه گیری می کند،همه چیز درباره ویولن
ویولونیست ها نشان داده اند که سرعت پردازش سریع تر نسبت به افراد دیگر دارند.
3- ویولن برای اولین بار درسال ۱۵۰۰ میلادی یعنی حدود ۵۰۰ سال قبل توسط آندره آماتی طراحی شد.
در آن زمان ویولن شکل متفاوت تری داشت و در سال ۱۸۰۰ میلادی به این شکلی که امروزه وجود دارد تغیر شکل یافت.
همچنین علاوه بر ساختمان ساز ویولن آرشه ویولن نیز در ابتدا شکل دیگری داشت که تغییرات زیادی نیز روی آرشه ویولن اتفاق افتاد.
4- ویولن مدرن یعنی ویولنی که در حال حاضر می شناسیم اولین بار در کشور ایتالیا و به دست سازندگانی چون استرادیواریوس و آماتی در قرن ۱۷ام ساخته شده است.
به طوری که برخی از سازهای استرادیواریوس هنوز هم وجود دارند و بالاترین قیمت ها را دارند.همه چیز درباره ویولن
5-کلمه ویولن از دوره قرون وسطا و از کلمه Vitulaبه معنی سازهای زهی آمده است.همچنین کلمه Vitula معنی گاو ماده را نیز می دهد.
6-رکورد جهانی ویولن زدن روی دوچرخه توسط کریستین آدام در سال 1963 در بزرگراهی در کشور سوئیس با طی کردن مسافت 60.45 کیلومتر در ۵ ساعت و ۸ ثانیه است.
حقایق شنیدنی ویولن
7- ویولن ها از آن چیزی که می بینید بسیار پیچیده تر هستند. بیش از ۷۰ قطعه مختلف چوب در کنار هم قرار می گیرند تا یک ویولن مدرن را تشکیل دهند.
8- ویولونیست مشهور به نام Fritz Kreisler فرتز کریسلر به عنوان یکی از کاپیتان های کشتی های جنگی در جنگ جهانی اول بود.
او با توجه به مهارت های شنیداری که از نواختن زیاد ویولن بدست آورده بود می توانست موقعیت دقیق توپخانه های دشمن را تشخیص دهد.
9- هر یک ساعت تمرین ویولن حدود ۱۷۰ کالری می سوزاند.
10- موتزارت با وجود اینکه پیانیست برجسته و آهنگساز بود همچنین از برترین ویولونیست های زمان خود بود.
در واقع، پدر موتزارت برای اولین بار تمرین های ویولن را برای موتزارت آموزش می داد.
12- آرشه ویولن معمولا بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ مو است که این مو می تواند از جنس موی اسب یا نایلون پلاستیکی باشد.
13- نوازندگان ویولن در هندوستان به طرزی عجیب نوازندگی می کنند.به طوریکه در حالت نشسته ویولن را زیر چانه خود قرار می دهند.
14- در ویولونیست ها قسمت هایی از مغز که مسئول دست چپ و راست هستند حساس ترند.
یعنی ویولونیست ها بهتر از دیگران می توانند قسمت های مختلف دست خود از انگشتان تا کتف را کنترل کنند.
15- ویولن ها معمولا از چوب صنوبر یا چوب افرا ساخته می شوند.همه چیز درباره ویولن
نکته جالب ایینکه برخی ویولن ها نیز هستند که از سرامیک یا شیشه یا فلزات مختلف ساخته می شوند که معمولا برای تزئین ساخته شده اند.
حقایق شنیدنی ویولن
16- بزرگترین ویولن در جهان که قابل نواختن است در یکی از شهرهای آلمان با طول 28/4 وهمچنین عرض 45/1 می باشد.
این ویولن نیازمند ۳ نوازنده ویولن است که یکی نت های ویولن را بگیرد و دونفر دیگر آرشه کشی کنند.
17- نیکولو پاگانینی یکی از معروف ترین ویولونیست های تاریخ می باشد.
او از تکنیکی ترین و سرعتی ترین نوازندگان تاریخ ویولن بوده است.همه چیز درباره ویولن
نواختن قطعه کاپریس ۲۴ پاگانینی همواره چالشی برای بزرگترین نوازندگان ویولن بوده است.
18- بسیاری از واقعیت های ویولون نشان می دهد که نواختن ویولن تأثیر قابل توجهی بر ذهن دارد.
یک مطالعه از دانشگاه هاروارد نشان داد که آموزش ویولن در سنین کودکی موجب افزایش مهارت های شناختی و ذهنی شامل حافظه،
استدلال غیر کلامی و توجه کردن به نکات ریز می شود.
19- صدای زیبای ویولن بدلیل یک قطعه چوب به نام پل می باشد که داخل حفره های صدا و معمولا زیر خرک ویولن قرار می گیرد.
پل ارتعاشات حاصل از سیم ها را دریافت نموده و به تمامی قسمت های ساز پخش می کند.
پس جای قرار گیری پل خیلی مهم است و با اندکی تغییر در جای پل صدای نامطلوبی را از ویولن می شنویم.
20- گران ترین ویولن توسط یک سرمایه دار، به قیمت 16 میلیون دلار(تقریبا حدود ۲۰۰میلیاردتومان) خریداری شده است.
حقایق شنیدنی ویولن
با این حال، موزه Ashmolean در حال حاضر یک ویولن قدیمی دارد که حدود 20 میلیون(تقریبا240 میلیارد تومان) است.
21-ایزاک پرلمان در چهارسالگی به بیماری فلج اطفال مبتلا شده و از آن زمان، هنگام راه‌رفتن، از عصا استفاده می‌کند.
هنگام اجرای موسیقی و نیز رهبری ارکستر، همواره بر صندلی می‌نشیند؛همه چیز درباره ویولن
با وجود بیماری فلج اطفال ایزاک پرلمن اکنون یکی از بهترین ویولونیست ها در جهان است.
در سال 2016 در مراسم افتتاحیه اوباما رئیس جمهور آمریکا از او قدردانی شد.
22- بیشترین به اشتراک گزاری از ویدیوهای ویولن مربوط به Lindsey Stirling در YouTube می باشد
که حدود ۱۱ میلیون به اشتراک گزاری داشته وهمچنین آهنگ “Crystallize بیش از 218 میلیون بازدید داشته است.
ويولن از بخش‌هاي زير تشكيل شده‌است :
آرشه: يا كمان تركه‌اي چوبي است كه رشته‌هاي موي دم اسب در طول آن كشيده شده و به دو سر آن ثابت شده‌است.
جعبه طنيني: (جعبه رِزونانس): جعبه‌اي است كه از سه بخش صفحه روئي، صفحه زيرين و زوارهاي دور تشكيل شده‌است.
گريف، خرك و سيم گير در اين ساز از جنس چوب آبنوس (به دليل استحكام بيشتر) مي‌باشد.
دسته يا گردن: در واقع دنباله چوب آبنوس تكيه سيم هاست كه محل انگشت گذاري نوازنده در قسمت بالاي آن قرار دارد.
نوازنده ويولن قادر است در تمام طول چوب آبنوس انگشت گذاري كند.
انتهاي دسته به جعبه كوچكي (جعبه كوك) ختم مي‌شود كه سيم‌ها در درون آن به دور گوشي‌هاي كوك پيچيده مي‌شوند.
خرك: پلي‌ست بين سيم‌ها و جعبه طنيني. نقش خرك تقسيم راه سيم‌ها،
نگه داشتن سيم‌ها با ارتفاع خاص براي عبور بر روي جعبه طنيني و انتقال ارتعاشات سيم‌ها به جعبه طنيني.
در داخل جعبه طنيني استوانه چوبي كوچكي قرار دارد،
كه نقش آن انتقال ارتعاشات به صفحه زيرين ساز و مانعي در جهت عدم شكسته شدن صفحه روئي ساز از فشار سيم‌ها و خرك است.
گريف: از آبنوس ساخته شده و در طول دسته ويلن چسبيده‌است و تا ميانهٔ جعبهٔ ساز ادامه دارد.
گريف بخشي است كه نوازنده با انگشت خود سيم را به آن مي‌چسباند.
به اين ترتيب طول سيم را كوتاه مي‌كند و نت‌هاي مختلف را مي‌نوازد.
سيم گير: از آبنوس ساخته شده و در فاصله اندكي از خرك تا آخر تنه ويولن كشيده شده‌است.
با زهي از جنس روده يا پلاستيك يا سيم به دكمه‌اي كه در قسمت پائين جدار تعبيه شده بند مي‌شود.
سيم‌ها: سيم‌ها از جعبه كوچك سر ساز آغاز شده در طول چوب آبنوس تكيه‌گاه سيم‌ها ادامه يافته،
از روي خرك عبور كرده و در سيم‌گير مهار مي‌شوند.
سيم‌هاي ويولن قبلاً از روده گوسفند (زه) ساخته مي‌شد.
امروزه در سيم‌هاي بم‌تر، روي روده سيم فلزي نازكي مي‌پيچند
در سيم‌هاي زيرتر از مفتول فلزي تنها استفاده مي‌شود.
